Herinneringscentrum Kamp Westerbork (4,8 km)

Freerk is gisteren ook naar Drenthe gekomen om vandaag samen het voormalig kamp te bezoeken.
De auto parkeren we op de parkeerplaats bij het Herinneringscentrum.

Het is behoorlijk druk, maar dat verbaast ons niet. Het is tenslotte meivakantie en zelfs de zaterdag van het bevrijdingsweekend. Wij zullen vast niet de enigen zijn die bedacht hebben dat dit bij uitstek een mooie dag is om het voormalig kamp Westerbork te bezoeken.
In het centrum wordt aan de hand van persoonlijke spullen en foto- en filmmateriaal het verhaal van de bewoners, zeg maar gevangenen, van het kamp verteld.

Zo veel informatie over alles wat hier is gebeurd.
Zo veel persoonlijke verhalen.
Zo veel verdriet
Zo veel angst

Ook leren we dat het kamp, voor en na dat het door de Nazi’s in gebruik genomen werd, ook andere functies heeft gehad.
Voor de oorlog in Nederland uitbrak hebben er gevluchte Joden uit Duitsland gewoond, na de oorlog is het een gevangenkamp voor NSB’ers  en SS’ers geweest, woonkazerne voor militairen en van 1951 tot 1970 woonoord voor Molukkers.

Na het centrum gaan we richting het kamp. We kunnen met de gratis pendelbus, maar na al die indrukken in het centrum is het wel zo fijn om even uit de drukte te zijn om alles dat we gezien en gehoord hebben enigszins te verwerken.

Via het kronkelende pad in het bos, lopen we langs de telescopen naar het voormalig kamp.

Ik kan hier heel veel woorden gebruiken om te beschrijven wat we hier zien en voelen, en dan schiet ik nog tekort. Dit is iets dat eenieder zelf mag meemaken, zelf mag ervaren.

Wat absoluut wel noemenswaardig is, is een ontmoeting die we daar hebben.
Vlak bij de voormalige aardappelkelder staan we even stil. Kijken wat hier is.
Er komt een man naar ons toe en hij zegt: “daar gingen we vroeger op vleermuizenjacht”.
Het blijkt een man te zijn die hier in 1951 in het kamp geboren is. Zijn ouders behoorden tot de eerste Molukkers die hier in het kamp kwamen wonen en hij heeft er tot 1970 gewoond. Het voormalig kamp had ondertussen de naam ‘Woonoord Schattenberg’ gekregen.

Hij vertelt ons uitgebreid over zijn leven als kind hier.
Hoe ongedwongen en vrij het was.
Hoeveel kinderen er leefden.
Hoe zij heerlijk in het bos konden spelen.
Hoe zij geen weet hadden van het verdriet.
Het verdriet van hun ouders die hun moederland niet meer terug zouden zien
Het verdriet om wat hier tijdens de oorlog is gebeurd.

Pas op de middelbare school hoorde hij hierover.
We krijgen nog vele anekdotes te horen over zijn leven. Over het warme water halen, over naar school gaan, over de brand die een aantal woonbarakken verwoestte, over zijn 10 broers en zussen. Volgens mij had hij nog wel uren willen en kunnen praten, maar vanuit de groep waarmee hij hier is, zijn familie, wordt geroepen “of hij nu eindelijk ook komt”.
Wat een mooi cadeau weer deze ontmoeting.

Eigenlijk is het verbazingwekkend dat op het gehele terrein slecht één herinneringspunt is over de Molukkers die hier gewoond hebben. Dit is een periode van bijna 20 jaar geweest. Dit zou van ons meer aandacht mogen krijgen.

Na deze ontmoeting lopen we verder en zijn al snel weer uit de energie van Woonoord Schattenberg en in de energie van Kamp Westerbork.
Freerk vraagt aan me “hoe het is om nu hier te zijn nadat ik het Westerborkpad heb gelopen?”
Hoe dat is?

Dat is bijzonder.

Ik herken dingen op de informatieborden op het kamp, dingen die ik eerder onderweg ben tegengekomen.
Ik lees namen van gevangenen langs wiens huis of onderduikadres ik ben gelopen.
ik herken aankomstdatums in het kamp van razzia’s in steden en dorpen eerder op de route.

Ik heb geleerd over WOII, details en feiten die ik nog niet kende.
Details en feiten die zijn gaan leven omdat ik de locatie gezien heb waar het is gebeurd.
Ik ben oprecht dankbaar dat ik in vrijheid dit pad heb kunnen en mogen lopen.
Ik ben oprecht dankbaar dat ik in vrijheid in Nederland leef.